اولین مهاجر ایرانی به استرالیا چه کسی بود و در چه سالی وارد این کشور شد؟

رادیو SBC استرالیا- مهاجرت ایرانیان به استرالیا در طول تاریخ تحت تأثیر عوامل مختلفی بوده است. ایرانیان چندین دهه است که به استرالیا مهاجرت می کنند و موج های مهاجرت متفاوتی در زمان های مختلف رخ داده است.

یکی از دوره‌های قابل توجه مهاجرت ایرانیان به استرالیا در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ مصادف با انقلاب ۱۹۷۹ ایران و تغییرات سیاسی و اجتماعی متعاقب آن در ایران بود. بسیاری از ایرانیان به دلیل بی ثباتی سیاسی، آزار و اذیت و مشکلات اقتصادی به استرالیا پناهنده شدند. این موج مهاجرت متشکل از افراد با پیشینه های مختلف از جمله سیاسیون، نظامیان، متخصصان، دانشجویان و خانواده هایشان بود.

اما اولین مهاجر ایرانی شناخته شده در استرالیا حامد مورتیس (Hamed Mortis) نام داشت که در ۲۰ اکتبر ۱۸۸۳ (۲۸ مهر ۱۲۶۲) در نیو ساوت ولز موفق به دریافت تابعیت استرالیا شد. در مورد نام فامیل ایرانی حامد اطلاعات دقیقی در دست نیست و به نظر وی نام فامیل مورتیس را در آن زمان برای خود انتخاب کرده است.
مهاجر ایرانی دیگری که به نیوساوت ولز وارد شد محمد امین خان نام داشت که در ۲۹ جون ۱۸۹۹ (۷ تیر ۱۲۷۸) به شهروندی و تابعیت استرالیا درآمد.
تعداد کمی از ایرانیان در قرن نوزدهم به ویکتوریا و ملبورن مهاجرت کردند و تنها هفت ایرانی در سرشماری سال ۱۸۹۱ در این ایالت ثبت شده اند.

از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۷ اولین موج مهاجرت از ایران به استرالیا رخ داد، اما از نظر تعداد مهاجران نسبتاً ناچیز بود.
سالانه چند هزار گردشگر وارد استرالیا می‌شدند که تنها چند صد نفر در این دوره مهاجر بودند که اکثراً دانشجویان دانشگاه ها بودند که تصمیم به ادامه اقامت در استرالیا را می گرفتند .

برای دوره ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۰ میانگین تعداد ایرانیانی که به عنوان مهاجر وارد استرالیا می شدند سالانه به بیش از ۵ هزار نفر افزایش یافت.
از دوره ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ یک روند قوی مهاجرت به استرالیا وجود آمد که از سال ۲۰۰۰ موجی از مهاجرت ایرانیان به استرالیا به ویژه مهندسان و پزشکان از طریق برنامه مهاجران ماهر به راه افتاد.

مرحله مهم دیگری از مهاجرت ایرانیان به استرالیا در دهه 1990 و اوایل دهه 2000 رخ داد. این دوره شاهد افزایش مهاجرت ماهرانه از ایران بود که متخصصان و افراد به دنبال فرصت های اقتصادی بهتر، تحصیلات عالی و محیطی با ثبات تر برای خود و خانواده خود بودند.

جامعه ایرانیان در استرالیا در طول سال ها به طور پیوسته رشد کرده است و به تنوع فرهنگی این کشور کمک کرده است. ایرانیان استرالیایی سهم قابل توجهی در زمینه های مختلف از جمله دانشگاه، هنر و فرهنگ، تجارت و توسعه جامعه داشته اند.

ذکر این نکته ضروری است که ویژگی های مهاجرت ایرانیان به استرالیا برای هر فردی می تواند متفاوت باشد و شرایط و دلایل شخصی منحصر به فردی در پس تصمیم هر فرد برای مهاجرت وجود دارد.

مهاجرت در مفهوم مدرن به حرکت و کوچ افراد از یک کشور به کشور دیگر، که در آنجا شهروند نیستند، اطلاق می‌شود.
مهاجرت به‌طور ضمنی به اقامت درازمدت گفته می‌شود اما با وجود این، مهاجرت فصلی کارگران و نیروی کار (به‌طور نمونه برای مدت کمتر از یک سال) اغلب به‌عنوان شکلی از مهاجرت به حساب می‌آیند.
در مورد مهاجران اولیه ایرانی به کشورهای اروپایی یا آسیایی بدلیل قدمت تاریخی این کشورها اطلاع دقیقی در دست نیست اما در مورد کشورهایی مانند استرالیا و آمریکا با توجه به ثبت آمار در این کشورها، اطلاعات جالبی در مورد اولین مهاجر ایرانی یا افغان موجود است.

چندین منبع تخمین زده اند که مهاجران ایرانی عمدتاً از زمان انقلاب ۵۷، ایران را ترک کرده اند و در سالهای اخیر تعداد افرادی که ایران را ترک می کنند یا علاقه مند به ترک ایران ایران هستند بصورت غیرقابل شمارشی در حال افزایش هستند.

اما براساس آمار ثبت شده در استرالیا در مورد مهاجرین افغان نمی توان از کسی به عنوان اولین مهاجر به استرالیا نام برد.
اما ورود افراد با ملیت افغان به استرالیا نسبت به ایرانیان، دارای پیشینه قدیمی تری می باشد.

اولین افغان هایی که به استرالیا مهاجرت کردند در اواسط قرن نوزدهم به عنوان شتردار وارد این کشور شدند.
در طول دهه‌ها آنها نقش مهمی در تسهیل اکتشاف دولت بریتانیا در مرکز صحرای کشور استرالیا ایفا کردند.
افغان ها در آن زمان از آوردن همسران خود به استرالیا منع شدند، بنابراین جمعیت افغانها در این دوره تقریباً تماماً از مردان تشکیل شده بود.

بر اساس گزارش های ثبت شده، مهاجران افغان‌ بدون شتر در اوایل سال ۱۸۳۸ به استرالیا رسیده‌اند.
در اواخر قرن ۱۹ چندین هزار مرد از افغانستان، بلوچستان، کشمیر، سند، راجستان، ایران و پنجاب معروف به “افغان” در طول توسعه اولیه بریتانیایی Outback، به ویژه برای بهره برداری از سیستم ریلی و قطار همراه با شترهای خود در مناطق بیابانی استرالیا، استخدام شدند.
اولین شتر ران های افغان در جون ۱۸۶۰ به ملبورن رسیدند، زمانی که سه مرد افغان با محموله ای متشکل از ۲۴ شتر برای شرکت های اکسپدیشن برک و ویلز استخدام شدند.
آنها از دهه ۱۸۶۰ تا ۱۹۳۰ در مناطق خشک قاره به کار خود ادامه دادند تا اینکه سرانجام با توسعه راه آهن و حمل و نقل جاده ای موتوری با ماشین های های سنگین صنعتی جایگزین شدند.
با این حال افغان‌ها نقش حمایتی مهمی در اکتشاف و توسعه اقتصادی استرالیا از طریق حمل آب، غذا و مواد به ایستگاه‌های دامداری دورافتاده و شهرک‌های معدنی، و همچنین برای ساختن خط تلگراف Overland و خط آهن بندر آگوستا به آلیس اسپرینگز ایفا کردند.
مهاجرین اولیه افغان همچنین نقش مهمی در استقرار دین اسلام در استرالیا داشتند.

به پاس قدردانی از زحمات افغان های شتر بان، یکی از بزرگترین قطارهای استرالیا که شمال و جنوب (آدلاید تا داروین) این کشور را به مهم متصل می کند به نام Ghan یا همان مخفف شده افغانستان، نام گذاری شده است.

خبر: رادیو اس بی سی استرالیا
Copyright © Radio SBC Australia. All Rights Reserved
Seven Broadcasting Corporation