رادیو SBC استرالیا- در حالی که شرکتهای بزرگ و غول های کسب و کار استرالیایی از چند روز گذشته سودهای میلیارد دلاری خود از سال مالی گذشته را اعلام میکنند بدون شک این مصرفکنندگان هستند که بازنده اصلی افزایش نرخهای کالا و بهره، تورم و فشار بالای هزینههای زندگی در این رقابت هستند.
پس از اعلام سود ۲.۴ میلیارد دلاری شرکت هواپیمایی کوآنتاس، امروز مشخص شد که غول های سوپرمارکت یعنی کولز و وولورث سودی بیش از یک میلیارد دلار و با افزایش نزدیک به ۵ درصدی نسبت به سال قبل ثبت کرده اند. بخش قابل توجهی از این سود حاصل از بازوهای مواد غذایی این گروهها استبه طوری که Woolworths نزدیک به ۲۰ درصد افزایش درآمد داشته در حالی که Coles افزایش ۲.۹ درصدی را ثبت کرده است.
اما سوال اینجاست که آیا این سودهای عمده تاثیری بر هزینه های زندگی مصرف کنندگان دارد یا خیر. جیم استنفورد اقتصاددان و مدیر مرکز کار آینده می گوید: مطمئنا این سودهای میلیارد دلاری کاملاً از جیب مصرف کنندگان تامین می شود. وی افزود: این دو سوپرمارکت در استرالیا انحصارطلبی دنج و ایمنی برای خود دارند و میتوانند محصولات خود را بالاتر و فراتر از آنچه که هست قیمتگذاری کنند که دلیل آن عدم وجود رقابت در بازار استرالیا می باشد.
وی ادامه داد که بدون شک سوپرمارکتها از این تورم سود بردهاند در حالی که استرالیاییها برای تهیه غذای روزانه به سختی تلاش میکنند. کولز و وولورث هر دو ادعا کردند که قیمت های بالاتر محصولات برای پوشش حاشیه بین عرضه و تقاضا است به طوری که هر دو سوپرمارکت افزایش تورمی 6 تا 7 درصدی را در هزینه محصولات خوارباری ثبت کردند اما واقعیت این است که سوپرمارکتها هزینههای بالاتری را به مصرفکنندگان منتقل کردهاند و به قیمت نهایی خود افزودهاند.
آقای استنفورد می گوید: شما فقط به یک فرمول ریاضی شاده نیاز دارید تا متوجه شوید که اگر سود یک شرکت رشد کند به این معنی است که درآمد آنها بیشتر از هزینه های آنها افزایش یافته است.
پروفسور نیکیتا گرگ محقق رفتار مصرف کننده در دانشگاه UNSW با استنفورد موافق است که سوپرمارکت ها بدون رقابت عمده در بازار استرالیا حاشیه امنیت بالایی دارند به این معنی که می توانند قیمت ها را بالا نگه دارند و مدام از آنها سود ببرند. وی می گوید: قیمتها با بحرانهای چندسال گذشته به شدت افزایش یافتند اما با اتمام بحران کاهش نیافتهاند. مصرف کنندگان در حال حاضر به پرداخت قیمت های بالاتر عادت کرده اند بنابراین سوپرمارکت ها فقط می گویند “اوه چه خوب، پس بیایید به افزایش قیمت ها ادامه دهیم. این فقط سوپرمارکت ها نیستند، یک مشکل در کل سیستم وجود دارد که باید اصلاح شود.
او گفت: یک مشکل در سراسر سیستم وجود دارد زیرا این شرکتها سهم زیادی از بازار را در اختیار دارند و قدرت قیمتگذاری عظیمی دارند و نه تنها مصرفکنندگان بلکه کارگران خودشان و گاهی تأمینکنندگان خودشان به خاطر آن متضرر میشوند.
تورم و نرخهای بهره از جمله موضوعات داغ هستند زیرا استرالیا و جهان با بادهای معکوس اقتصادی پس از همهگیری کووید-19 مواجه هستند که به بحران هزینههای زندگی میافزایند. تورم در استرالیا درحال حاضر 7 درصد است که به گفته بانک مرکزی استرالیا، هزینه های مصرف کننده از جمله در سوپرمارکت ها، دستمزدها و نرخ پایین بیکاری ناشی می شود.
اما راه حل چیست؟ پرفسور گرگ می گوید که دولت و نهادهای نظارتی مربوطه باید به دنبال حذف حاشیه امنیت سوپرمارکتها و تعیین سقف قیمت باشند. در موارد دیگر می توان از شرکتهایی که سود بیشتری به دست آوردهاند مالیات بیشتری دریافت شود و آن پول را به مشتریانی که در وهله اول آن قیمتهای بالا را پرداخت کردهاند دوباره برگردانده شود.
آقای استنفورد نیز می گوید که ممکن است تغییراتی در سیاستهای رقابتی برای کاهش قدرت یا تجزیه شرکتهای بزرگ و سنگر آنها در بازار استرالیا ایجاد شود اما واقعیت اینست که هیچ گلوله جادویی وجود ندارد که فورا مشکل را حل کند.