احتمال وقوع زلزله های بزرگ در استرالیا چقدر است؟

رادیو SBC استرالیا- با اینکه امکان وقوع زلزله های بزرگ و بیشتر از 6.5 و 7 ریشتر در استرالیا بسیار کم است اما تاریخ نشان داده است که یک زلزله 5 ریشتری هم در این کشور می توان نتایج فاجعه باری بوجود آورد.
در ادامه این گزارش به چند زلزله مرگبار در استرالیا اشاره کرده ایم و احتمال وقوع زلزله در ایالت های مختلف را مورد بررسی قرار داده ایم.

سی و پنج سال پس از مرگبارترین زلزله استرالیا، یکی از چهره‌های کلیدی در مدیریت بحران این حادثه هشدار می‌دهد که هنوز درس‌هایی برای یادگیری باقی مانده است.
در ساعت 10:27 صبح پنج‌شنبه 28 دسامبر 1989، زلزله‌ای با قدرت 5.6 ریشتر شهر نیوکاسل در ایالت نیو ساوت ولز را لرزاند. این زلزله که تنها شش ثانیه طول کشید ساختمان‌ها را ویران کرد و خطوط برق را از بین برد و منجر به مرگ 13 نفر و زخمی شدن 162 نفر دیگر شد.

جان مک‌ناوتون، شهردار وقت نیوکاسل که اکنون 87 سال دارد، می‌گوید: در آن زمان حدود 400,000 نفر در منطقه نیوکاسل زندگی می‌کردند و احتمالاً هنوز به یاد دارند که در آن روز وحشتناک کجا بودند.
تمرکز عملیات امداد و نجات روی باشگاه کارگران نیوکاسل بود جایی که دیوارهای آن فرو ریخته و 9 نفر کشته و بازماندگان زیادی زیر آوار گرفتار شده بودند. این باشگاه در حال آماده‌سازی برای یک کنسرت موسیقی راک با حضور 2000 نفر بود.

مک‌ناوتون می‌گوید: یکی از سخت‌ترین تصمیمات در آن زمان، دستور خروج تیم‌های نجات از ساختمان به دلیل خطر ریزش بیشتر بود.
به گفته وی یک دیوار آجری بزرگ با زاویه‌ای خطرناک در حال حرکت بود و این تصمیم برای محافظت از جان امدادگران اتخاذ شد.

نگرانی از آمادگی برای زلزله آینده
با وجود واکنش قوی مقامات و جامعه محلی در آن زمان، مک‌ناوتون معتقد است نیوکاسل و منطقه هانتر برای یک زلزله دیگر آماده نیستند. او به سابقه تاریخی منطقه اشاره می‌کند که از زمان سکونت اروپاییان تاکنون چهار زلزله بزرگ در سالهای 1842، 1868، 1925 و 1989 در این منطقه رخ داده است.
وی هشدار می‌دهد: اگر یک حساب انحام دهید متوجه می شویم که به زلزله بعدی نزدیک‌تر هستیم تا اینکه از زلزله قبلی دور شده باشیم.

هرچند طی این سال‌ها طرح‌های مدیریت بحران تدوین و نیروهای امدادی آموزش دیده‌اند اما مک‌ناوتون تأکید می‌کند که آموزش عمومی به‌ویژه در مدارس ضروری است. او خواستار اجرای پروتکل‌هایی مشابه برخی شهرهای آمریکا است که والدین را ملزم می‌کند پس از زلزله از پارک کردن خودروهای خود نزدیک مدارس خودداری کنند تا مسیر برای خدمات اضطراری باز بماند.

آمار زلزله مرگبار شهر نیوکاسل در ایالت نیوساوت ولز:
• جان‌باختگان: 13 نفر (9 نفر در باشگاه کارگران نیوکاسل، 3 نفر در خیابان بومونت همیلتون، و یک نفر بر اثر شوک).
• زخمی‌ها: 162 نفر.
• ساختمان‌های آسیب‌دیده: 50,000 واحد (از جمله 40,000 خانه).
• افراد آسیب‌دیده: 300,000 نفر (1000 نفر بی‌خانمان شدند).
• خسارات مالی: حدود 4 میلیارد دلار (به ارزش امروزی).
• محدوده اثرات: 200,000 کیلومتر مربع، با گزارش‌هایی از لرزش تا فاصله 800 کیلومتری نیوکاسل.
• مرکز زلزله: بولارو

اما احتمال وقوع زلزله های بزرگ در استرالیا چقدر است؟

استرالیا نسبت به بسیاری از کشورهای زلزله‌خیز مانند ژاپن، اندونزی یا نیوزیلند، در منطقه‌ای با فعالیت لرزه‌ای پایین‌تر قرار دارد با این حال وقوع زلزله‌های متوسط تا قوی در برخی مناطق این کشور ممکن است و گاهی خسارات جدی به بار می‌آورد. احتمال وقوع زلزله‌های مرگبار در استرالیا به عوامل زیر بستگی دارد:

1. ساختار زمین‌شناسی استرالیا

استرالیا در مرکز صفحه تکتونیکی هند-آرام قرار دارد، که به نسبت از مرزهای تکتونیکی فعال دور است. با این حال، تنش‌های درونی این صفحه می‌توانند گاهی منجر به شکستگی‌های پوسته زمین و زلزله شوند.

2. سابقه زمین‌لرزه‌های بزرگ در استرالیا
   • زلزله نیوکاسل (1989): این زلزله با قدرت 5.6 ریشتر مرگبارترین زلزله استرالیا بوده است که باعث مرگ 13 نفر و خسارات سنگین شد.
   • زلزله میکاتارا (1968): این زلزله با قدرت 6.5 ریشتر در غرب استرالیا رخ داد و یکی از قوی‌ترین زلزله‌های ثبت‌شده در این کشور بود.
3. احتمال وقوع زلزله‌های آینده

بر اساس داده‌های زمین‌شناسی و سابقه تاریخی:
• زلزله‌های با قدرت 5 تا 6 ریشتر ممکن است هر چند دهه یکبار در مناطق مختلف استرالیا رخ دهند.
• مناطق غرب استرالیا، مناطق جنوب شرقی (مانند نیوکاسل) و برخی بخش‌های شمالی بیشتر در معرض خطر هستند.

4. آمادگی زیرساخت‌ها و جامعه
   • بسیاری از ساختمان‌های قدیمی در استرالیا برای مقاومت در برابر زلزله طراحی نشده‌اند، به‌ویژه در شهرهایی که کمتر انتظار زلزله در آن‌ها وجود دارد.

• با این حال، در سال‌های اخیر مقررات ساخت‌وساز مقاوم در برابر زلزله در برخی مناطق اجرا شده است.

در حالی که احتمال وقوع زلزله‌های بسیار قوی (بیش از 7 ریشتر) در استرالیا کم است، زلزله‌های متوسط می‌توانند باعث خسارات و حتی تلفات شوند، به‌ویژه اگر در مناطق شهری رخ دهند. آگاهی عمومی، آمادگی زیرساختی، و اجرای قوانین سختگیرانه ساخت‌وساز می‌توانند خطرات احتمالی را کاهش دهند.

بر خلاف باور بسیاری از افراد، استرالیا دارای گسل‌های زلزله است، اما این گسل‌ها در مقایسه با مناطق زلزله‌خیز فعال مانند حاشیه‌های صفحات تکتونیکی، فعالیت کمتری دارند.
این کشور در مرکز صفحه تکتونیکی هند-آرام قرار گرفته است و به همین دلیل از مرزهای فعال صفحات زمین‌شناسی که معمولاً محل وقوع زلزله‌های شدید هستند، فاصله دارد.

چرا در استرالیا زلزله رخ می‌دهد؟

زلزله‌های استرالیا عمدتاً ناشی از تنش‌های داخلی صفحه تکتونیکی هستند. این تنش‌ها به دلیل حرکت آهسته صفحه هند-آرام و برخورد آن با سایر صفحات تکتونیکی (مانند صفحه اوراسیا) ایجاد می‌شوند.

مهم‌ترین مناطق گسل‌های زلزله در استرالیا

گرچه گسل‌های استرالیا فعال نیستند، اما برخی مناطق مستعد وقوع زلزله هستند:

1- غرب استرالیا:
• منطقه گلدفیلد و میکاتارا از مناطق شناخته‌شده‌ای هستند که زلزله‌های قوی‌تری در آن‌ها ثبت شده است.

2- جنوب شرقی استرالیا:
• گسل‌هایی در نزدیکی نیوکاسل و مناطق ویکتوریا وجود دارند که گاهی زلزله‌هایی با قدرت متوسط تولید می‌کنند.

3- جنوب استرالیا:
• منطقه آدلاید نیز گسل‌هایی دارد که پتانسیل ایجاد زلزله‌های کوچک تا متوسط را دارند.

4- مرکز استرالیا:
• گسل‌هایی در نزدیکی مناطق بیابانی (مانند تننت کریک) وجود دارند که زلزله‌های کم‌قدرت اما قابل‌احساس تولید می‌کنند.

زلزله‌های مرتبط با گسل‌های استرالیا
• زلزله نیوکاسل در سال 1989 (5.6 ریشتر) احتمالاً با فعالیت یک گسل نزدیک شهر مرتبط بود.
• زلزله میکاتارا در سال 1968 (6.5 ریشتر) به یکی از گسل‌های فعال در غرب استرالیا مربوط بود.

آیا گسل‌های استرالیا خطرناک هستند؟
• فعالیت کمتر: گسل‌های استرالیا به اندازه گسل‌های حاشیه صفحات، مانند گسل سان آندریاس در آمریکا یا گسل‌های اندونزی، فعال نیستند.
• زلزله‌های پراکنده: زلزله‌ها در استرالیا پراکنده و معمولاً با شدت کم تا متوسط هستند.
• خطر بالقوه: با این حال، زلزله‌های متوسط تا قوی می‌توانند در نزدیکی گسل‌های داخلی صفحه رخ دهند و به زیرساخت‌های آسیب‌پذیر آسیب بزنند.

خبر: رادیو اس بی سی استرالیا
Copyright © Radio SBC Australia. All Rights Reserved
Seven Broadcasting Corporation