رادیو SBC استرالیا- سه شنیه ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴ (فردا)، روز ملی شهروندی در استرالیا است. این روز برای اولین بار بیست و سه سال پیش و در سال ۲۰۰۱ توسط دولت وقت استرالیا در پاسخ به توصیه شورای شهروندی استرالیا مبنی بر تکریم شهروندان و اتباع این کشور در آستانه ورود به قرن جدید نامگذاری شد.
استرالیا یکی از متنوع ترین کشورهای جهان از نظر فرهنگی است که از سال ۱۹۴۹ تا به امروز بیش از پنج میلیون و نهصد هزار مهاجر را به عنوان شهروند این کشور پذیرفته است و هر ساله در چنین روزی هزاران نفر شهروندی خود را جشن می گیرند و شهروند جدید استرالیا می شوند.
اما در مورد شهروندی استرالیا معمولا سوالات زیادی مطرح است. مانند این که متقاضیان شهروندی استرالیا، تابعیت دریافت می کنند یا ملیت؟ یا اولین مهاجرانی که موفق به دریافت شهروندی استرالیا شدند از کدام کشورها بودند؟ اولین مهاجر ایرانی که وارد استرالیا شد چه کسی بود و در سال های گذشته کدام کشورها بیشترین تعداد افراد دریافت کننده شهروندی استرالیا را داشته اند؟ در ادامه به برخی از این سوالات پاسخ داده ایم..
قانون تولد فرزند در استرالیا
استرالیا قوانین مهاجرتی خاص خود را دارد که برعکس قوانین بسیاری از کشورهای مهاجر پذیر است. به عنوان مثال اگر کودکی در کشور کانادا متولد شود، بر اساس قانون خاک، فارغ از نوع ویزای والدین به آن کودک در بدو تولد تابعیت کانادا اعطا می شود اما در استرالیا این روند براساس قانون خون می باشد و با کودک متولد شده براساس ویزای والدین برخورد می شود این بدان معناست که اگر یکی از والدین شهروند استرالیا باشد به او نیز شهروندی استرالیا اعطا می شود و اگر والدین دارای ویزای موقت باشند به فرزند نیز ویزای موقت تعلق می گیرد و فقط یک شناسنامه استرالیایی برایش صادر می شود.
تابعیت یا ملیت استرالیا؟
ایرانیانی که تجربه شهروندی کشورهای مختلف جهان را دارند می دانند که در هنگام دریافت پاسپورت آن کشورها در مقابل قسمت ملیت، نوشته شده است: ایرانی، اما در استرالیا این قانون نیز برعکس است و در پاسپورت این کشور و در قسمت ملیت نوشته می شود استرالیایی. این بدان معنی است مهاجری که شهروندی استرالیا را بدست می آورد در واقع ملیت استرالیا را دریافت می کند نه تابعیت استرالیا را.
اولین مهاجر ایرانی که وارد استرالیا شد چه کسی بود و در چه سالی شهروندی استرالیا را دریافت کرد؟
اولین مهاجر ایرانی شناخته شده در استرالیا حامد مورتیس (Hamed Mortis) نام داشت که در ۲۰ اکتبر ۱۸۸۳ (۲۸ مهر ۱۲۶۲) در نیو ساوت ولز موفق به دریافت تابعیت استرالیا شد. در مورد نام فامیل ایرانی حامد اطلاعات دقیقی در دست نیست و به نظر وی نام فامیل مورتیس را در آن زمان برای خود انتخاب کرده است. مهاجر ایرانی دیگری که به نیوساوت ولز وارد شد محمد امین خان نام داشت که در ۲۹ جون ۱۸۹۹ (۷ تیر ۱۲۷۸) به شهروندی و تابعیت استرالیا درآمد. تعداد کمی از ایرانیان در قرن نوزدهم به ویکتوریا و ملبورن مهاجرت کردند و تنها هفت ایرانی در سرشماری سال ۱۸۹۱ در این ایالت ثبت شده اند.
اولین شهروندان رسمی استرالیا
از زمان معرفی قانون شهروندی استرالیا در سال 1949، بیش از 5.9 میلیون نفر از طریق اعطای شهروندی، ملیت استرالیا را بدست آورده اند. در سال 1949، در طول سال افتتاحیه قانون ملیت، شهروندی استرالیا به 2493 نفر از بیش از 35 کشور مختلف اعطا شد. 5 ملیت نخست در آن زمان طبق کتاب سال استرالیا 1953 ABS عبارت بودند از: ایتالیایی (708) لهستانی (597) یونانی (276) آلمانی (225) یوگسلاوی (80)
در سال 2021-2022، در مجموع 167232 نفر از طریق اعطای شهروندی استرالیا شدند که نماینده بیش از 200 ملیت مختلف بودند.
در سالهای 2022-23، در مجموع 192947 نفر از طریق اعطای شهروندی استرالیا شدند که نماینده بیش از 200 ملیت مختلف بودند. جدول زیر تعداد افرادی را نشان می دهد که در طول سال های 2022 تا 23 به عنوان شهروند استرالیایی بر اساس ملیت قبلی آنها اعطا شده اند.
طبق قوانین استرالیا، تمامی افرادی که به مدت چهار سال با یک ویزای قانوتی در این کشور زندگی کرده اند و حداقل یک سال از این مدت اقامت دائم داشته اند، می توانند برای شهروندی و تابعیت اقدام کنند و پاسپورت استرالیایی بگیرید. قانون اساسی استرالیا برابری فرصت ها را برای همه افراد بدون در نظر گرفتن جنسیت، گرایش جنسی، سن، توانایی، نژاد یا منشاء ملی یا قومی به عنوان یک حق به رسمیت می شناسد.