رادیو SBC استرالیا- بحث بر سر ادقام دو کشور نیوزیلند و استرالیا سالهاست که توسط برخی سیاستمداران و گاه مردم دو کشور مطرح می شود اما هیچوقت به عنوان موضوعی جدی و قابل بحث در نظر گرفته نشده است اما حال پس از پیشنهاد شوکه کننده یک عضور پارلمان نیوزیلند، مجددا بین برخی سیاستمداران مطرح شده است.
یک نماینده پارلمان نیوزیلند در یک سخنرانی پر شور در پایان دوره نمایندگی خود با تشویق هموطنان کیوی خود ( کیوی لقب نیوزیلندی ها است) از آنها خواست که به بررسی جدی دست کشیدن از استقلال و تبدیل شدن به ایالت هفتم استرالیا فکر کنند. روز گذشته نیز بارنابی جویس معاون اسکات موریسون نخست وزیر سابق استرالیا نیز از طرح این ایده حمایت کرد و گفت که این موضوع حتی نیاز به برگزاری رفراندوم نیز ندارد چراکه قانون اساسی استرالیا از گذشته اجازه ادغام نیوزیلند در استرالیا را داده است.
اما این بحث از کجا آغاز شد..!! جیمز استرنج نماینده بازنشسته از سخنرانی خداحافظی خود در پارلمان استفاده کرد تا تقریباً غیرقابل گفتن ترین جمله را بیان کند. وی گفت: هر بار که از استرالیا دیدن می کنم اغلب به این فکر فکر می کنم که آیا روزی ما به یک کشور واحد تبدیل خواهیم شد؟
وی در سخنرانی خود گفت که دیدگاه شخصی من این است که نیوزلندی ها نباید آن را رد کنند. نماینده سابق حزب کارگر در منطقه همیلتون شرقی در تشریح صرفه جویی در هزینه ها گفت که مطمئناً مزایای اقتصادی، صرفه جویی در مقیاس بزرگ در بخش خصوصی و دولتی و همچنین افتتاح سوپرمارکت های بزرگ مانند Aldi در سواحل ما وجود خواهد داشت.
او سپس به بند 6 قانون اساسی استرالیا اشاره کرد که به طور خاص به نیوزیلنداجازه می دهد تا به یکی از ایالت های آن کشور تبدیل شود و به شوخی گفت که فقط تفاوت های ورزشی ممکن است یک مسئله باشد. مشکل اصلی که من پیشبینی میکنم این است که چگونه تیم کریکت استرالیا و نیوزیلند را ادغام کنیم؟
سخنرانیهای پایان دوران خدمت که معمولا به عنوان قدردانی شناخته میشوند، اغلب توسط سیاستمداران نیوزیلند برای بیان چیزهایی استفاده میشود که قبلاً و در سالهای حضورشان در پارلمان جرأت نداشتند بیان کنند.
آقای استرنج از این فرصت به خوبی استفاده کرد و به این نکته اشاره کرد که نیوزلند به عنوان بخشی از استرالیا وضعیت بهتری خواهد داشت اما او از اولین نفری نیست که این کار را انجام می دهد.
روری بانکر یک نیوزلندی که به عنوان دانشمند داده در دانشگاه ناگویا در ژاپن کار می کند در اپریل گذشته درخواست مشابهی را مطرح کرد. او گفت که پیوستن به استرالیا مزایای اقتصادی قابل توجهی برای نیوزیلند به همراه خواهد داشت زیرا تجارت و سرمایه گذاری بدون اصطکاک می شود.
آقای بانکر گفته بود که این بدان معناست که هر دو اقتصاد فوراً متنوعتر میشوند، نیوزلند در منابع و استرالیا در لبنیات. البته که استرالیا اقتصاد بزرگتر و صرفه جو تری در مقیاس کارایی در بخش خصوصی و عمومی دارد و این کاملا به نفع نیوزیلند است.
در بخش خصوصی، خرده فروشانی مانند Aldi استرالیا موانع کمتری برای استقرار خود در بازار نیوزلند خواهند داشت که منجر به کاهش قیمت کالاهای اساسی برای مصرف کنندگان نیوزلند می شود. وی در ادمه گفت: همچنین در صورت پیوستن نیوزیلند به استرالیا، مزایای امنیتی نیز برای نیوزیلند وجود خواهد داشت. شاخص قدرت آسیایی موسسه Lowy نشان می دهد که قدرت نظامی استرالیا در رتبه هفتم در منطقه قرار دارد یعنی بالاتر از کره شمالی، سنگاپور و تایوان که همگی کشورهای دارای خدمت سربازی اجباری هستند. نیوزلند در این شاخص رتبه پانزدهم را دارد و بنابراین با پیوستن به استرالیا بلافاصله امن تر و قدرتمندتر می شود.
قانون در این مورد چه می گوید؟
در واقع نیوزلند به طور جدی از ۱۸۹۰ به فکر پیوستن به فدراسیون استرالیا بود. با این حال چگونگی شکلگیری چنین اتحادیهای در قرن بیست و یکم سؤالات جالبی را در مورد این که این دو کشور از آن زمان تا به امروز چه حد شبیه یا ناهمگون شدهاند، ایجاد میکند. اما مسئله ایی که همه بر سر آن توافق دارند اینست که اتحاد سیاسی دو کشور روابط را ساده تر می کند، تجارت کارآمدتر می شود، روابط اجتماعی و فرهنگی ممکن است تقویت شود، گذرنامه بین دو کشور حذف و بانکداری آسان تر می شود.
یک کمیته پارلمانی استرالیا در سال 2006 در این مورد، تشکیل یک اتحادیه سیاسی را توصیه کرد اما هلن کلارک نخست وزیر وقت نیوزلند در آن زمان این ایده را رد کرد اما در همان زمان رهبر مخالفان دولت یعنی دون براش گفته بود که حداقل این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد اما حمایت کمی پیدا کرد.
اولویت دوم کمیته پارلمانی استرالیا در سال ۲۰۰۶ برای تسهیل تجارت بین دو کشور ایجاد یک ارز و واحد پولی مشترک بود که این مورد هم حمایت چندانی را در نیوزیلند در پی نداشت.
اما واقعیت این است که روابط نزدیک نیازی به اتحاد سیاسی ندارد. استرالیا و نیوزلند جلسات منظمی بین وزیران خود را برگزار می کنند، استانداردهای نظارتی مختلفی را به اشتراک می گذارند و همکاری نظامی و اطلاعاتی بین آنها وجود دارد. با اینحال تفاوت های مهمی در سیاست های دو کشور نیز وجود دارد مانند پیمان امنیتی AUKUS و سیاست عاری از سلاح هسته ای نیوزیلند.
ترتیبات فعلی قانون اساسی استرالیا اینگونه است که نیوزلند می تواند به سادگی تبدیل به ایالت هفتم استرالیا شود و برای این تصمیم حتی نیازی به برگزاری رفراندوم نیز وجود ندارد.
بر اساس قانون اساسی استرالیا اگر نیوزیلند به عنوان ایالتی از استرالیا قرار گیرد، پارلمان ایالتی نیوزلند مسئول مدارس، بیمارستان ها و حمل و نقل و موارد این چنینی خواهد بود سیاست خارجی، دفاع، سیاست پولی، آموزش عالی، بودجه دارویی و GP از جمله مسئولیت هایی است که به کانبرا منتقل می شود.
اما تفکر جدی در مورد این ایده همچنین مستلزم این است که هر دو کشور به این فکر کنند که چگونه ممکن است یک مشترک المنافع متفاوت را با هم ایجاد کنند. و این مستلزم ارزیابی ارزش های ملی اساسی است که به ندرت گفتمان سیاسی را در هر یک از کشورها دچار مشکل می کند.
در حال حاضر حدود ۶۷۰ هزار نیوزلندی در استرالیا زندگی میکنند که پس از تغییرات عمده در قوانین مهاجرتی که توسط نخست وزیر آنتونی آلبانیزی در روز انزک اعلام شد قرار است افزایش یابد.